فیوز مینیاتوری
فیوز مینیاتوری که اصطلاحا فیوز مینیاتوری نیز نامیده میشود، یکی دیگر از اجزای مهم برقی در ساختما‌ن ها است، فیوز مینیاتوری یک کلید خودکار الکترومکانیکی است که با نام فنی MCB که مخفف Miniature Circuit Breaker است شناخته می شود و از پرکاربرد ترین قطعات الکتریکی در مدارات برقی به شمار می‌رود، از این کلید برای حفاظت در مقابل اضافه بار و یا قطع بار در بخش هایی از مدار ها استفاده میشود و از جمله مدار ها می‌توان به مدار های کنترل کننده و مدار های روشنایی اشاره کرد و این کلید ها معمولا به دو صورت حرارتی و مغناطیسی عمل می کنند.
کلید های مینیاتوری علاوه بر صنعت، مصارف خانگی نیز دارند و به طور عمده در مدارهای فشار ضعیف استفاده می‌شوند و در ادامه این متن به بررسی نحوه عملکرد این کلید ها، انوع آن ها و همین طور برند های مختلف عرضه کننده خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید تا اطلاعات مهم و ضروری در خصوص فیوز های مینیاتوری را مورد بررسی قرار دهیم.
فیوز مینیاتوری از چه اجزایی تشکیل شده است؟
کلید های مینیاتوری معمولا از 7 قسمت تشکیل می‌شوند که هر یک وظایف به خصوص خود را دارند. این بخش ها عبارتند از:
- اهرم و اتصالات فیوز مینیاتوری که دارای دو بخش ثابت و متحرک هستند.
- ضامن با عملکرد مکانیکی که اتصالات را نگه می‌دارد.
- بی متال برای حفاظت در مقابل اضافه بار
- جرقه گیر برای ایجاد و یا خاموش کردن جرقه
- مگنت برای حفاظت در مقابل اتصال کوتاه
نحوه عملکرد فیوز مینیاتوری چگونه است؟
برای بررسی بهتر عملکرد این اجزا، لازم است در دو قسمت زیر به توضیح آن ها بپردازیم:
- نحوه عملکرد بی متال:
همان طور که در قسمت پیشین اشاره شد از بی متال برای حفاظت در مقابل اضافه بار استفاده میشود، برای انجام این عملکرد نیاز است که در ابتدا جریان اضافه بار تشخیص داده شود و برای این منظور دو قطعه فلز نیمه هادی به نام بی متال در فیوز مینیاتوری تعبیه شده است.
با افزایش میزان جریان، این فلز گرم تر شده، خم میشود و در نهایت منجر به قطع شدن ارتباط مدار می گردد، کلید مینیاتوری در انواع مختلفی از جمله فیوز مینیاتوری تکفاز، کلید مینیاتوری سه فاز و دو پل ارائه می‌شوند و به طور معمول دارای 6 تا 10 کیلوآمپر قدرت قطع دارند.
- نحوه عملکرد الکترو مغناطیسی:
از دیگر مزایای فیوز مینیاتوری محافظت از مدار در مقابل اتصال کوتاه است. اتصال کوتاه در واقع نوعی خطا در مدار است. با ایجاد اتصال کوتاه، میزان عبور جریان الکتریکی از مدار افزایش می‌یابد و موجب افزایش حرارت در مدار می گردد. نهایتا افزایش دما و شوک در مدار باعث از بین رفتن مدار و حتی ایجاد آتش سوزی و خطر آفرینی میشود. برای جلوگیری از این موارد در فیوز مینیاتوری سیستم الکترو مغناطیسی تعبیه شده است که اتصال کوتاه را تشخیص می دهد. این سیستم الکترومغناطیس از یک سیم پیچ با قطر نسبتا زیاد و تعداد دور کم تشکیل میشود.
انواع فیوز مینیاتوری
کلید های مینیاتوری انواع و تیپ های متفاوتی دارند که بر اساس میزان قطع جریان به دو دسته عمده زیر تقسیم می‌شوند.
- فیوز مینیاتوری کند کار: دارای محدوده قطع جریان بالا اما تاخیر در عملکرد
- فیوز مینیاتوری تند کار: دارای محدوده قطع جریان پایین اما سرعت قطع بالا
علاوه بر این دسته بندی کلید های مینیاتوری بر اساس تیپ آن ها نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند، تیپ های مختلف این کلید ها عبارتند از:
فیوز مینیاتوری تیپ B را می‌توان از جمله موارد تند کار در نظر گرفت زیرا پس از تشخیص اضافه بار در مدار به سرعت آن را قطع می‌کنند، با توجه به این عملکرد این تیپ برای تجهیزاتی با ضریب اتصال کوتاه پایین مناسب‌تر هستند و این نوع معمولا در مصارف خانگی، روشنایی، سیستم‌های IT کاربرد گسترده‌ای دارد.
این نوع از کلید های مینیاتوری که تیپ موتوری نیز نامیده می‌شوند و برخلاف تیپ B محدوده قطع جریان بالاتر و سرعت پایین تری دارند، این تیپ در مواردی مانند موتور های القایی و کم توان مانند موتور کولر گازی کاربرد دارند.
در بین انواع کلید های مینیاتوری، محدوده قطع جریان در تیپ Dاز همه بیشتر است بنابراین برای استفاده در بارهای ضریب اشباع بالا مانند ترانسفور ماتور ها، دستگاه های تصویربرداری در بیمارستان و دستگاه های جوش مناسب هستند.
نکته مهم دراستفاده از تیپ D یا ترانسفور ماتوری محل استفاده آن است. باید توجه داشت که این تیپ برای جریان نوسان بالا مناسب است و با نصب آن در منزل هیچ حفاظتی در مدار ایجاد نمی‌شود.
این نوع از کلید های مینیاتوری تیپ قدرت نیز نامیده می‌شوند زیرا بیشتر در مدارهای قدرت ترانس و موتورها کاربرد دارند، تیپ K در مقایسه با تیپ D از حساسیت بیشتری در مقابل اضافه بار برخوردار است.
اگر به دنبال کلید مینیاتوری با بیشترین میزان حساسیت باشید، تیپ Z یا تیپ حساس بهترین گزینه برای مدار شما است. این تیپ محدوده جریان قطع بالا و در عین حال کمترین زمان قطع جریان اضافه بار و اتصال کوتاه را دارد، به علت حساسیت بسیار بالا معمولا در بردهای الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بهترین برند های فیوز مینیاتوری
از مواردی که در حین خرید فیوز مینیاتوری باید توجه کرد، برند و کیفیت قطعات است در ادامه این متن به بررسی برترین برند های کلید مینیاتوری خواهیم پرداخت.
- برند اشنایدر: از بهترین برند های فرانسوی است که انواع کلید های مینیاتوری اشنایدر تکفاز، سه فاز و ... را عرضه می کند.
- برند هیوندای: کلید مینیاتوری هیوندای از دیگر برند های نامی است که علاوه بر کیفیت بالا و تیپ های متنوع، گارانتی 12 ماهه نیز به مصرف کنندگان ارائه می‌کند.
- برند کانل: از برند های محبوب ایرانی است، فیوز مینیاتوری کانل نیز در انواع و تیپ های مختلف قابل سفارش است که دارای 5 سال گارانتی میباشد.
غیر از موارد ذکر شده برندهای دیگری مانند فیوز مینیاتوری پارس فانال، لگراند و دنا نیز در بازار موجود است.
جمع بندی
فیوز مینیاتوری از جمله قطعات ضروری در مدارها هستند که جریان بار اضافه و اتصال کوتاه را تشخیص و پیش از آسیب به مدار آن را قطع می‌کنند، فیوز مینیاتوری در انواع مختلف تند کار و کند کار وهمین طور تیپ‌های B، C، D، Z و K عرضه می‌شوند.
با مراجعه به قسمت مربوط به کلید مینیاتوری در سایت گردسوز، می توانید برندهای مختلف و قیمت فیوز مینیاتوری مورد نظر را مشاهده کنید.